دریای خزر یا دریای کاسپین از شمال به روسیه، از جنوب به ایران، از غرب به جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوریهای ترکمنستان و قزاقستان محدود میشود.
مهمترین و معروفترین بنادر ایرانی دریای خزر عبارتند از:
- بندر انزلی
یکی از شهرهای ساحلی دریای خزر در استان گیلان است. بندرانزلی بزرگترین و اولین بندرشمالی ایران، درحاشیه دریای خزر قرار دارد.
- بزرگترین بندر حاشیه دریای خزر و مجهز به امکانات مدرن تخلیه و بارگیری
- دارای رتبه سوم بین بنادر کشور بعد از امام خمینی و بندر شهید رجائی
- ارتباط با بازارهای منطقه ای و دسترسی به بازار
- واقع شدن بندر در محدوده منطقه آزاد، و فراهم نمودن تسهیلات و امکانات ویژه برای صاحبان کالا، تجار و سرمایه
- نزدیکی به بزرگترین ذخایر نفت و گاز دریای خزر
- معاف از مالیات
- بندر نوشهر
یکی از مهمترین بنادر اقتصادی و تجاری ایران است که در سواحل دریای خزر قرار دارد. این بندر نزدیکترین بندر به پایتخت تهران است و مجهز به خطوط هوایی است.
از نکات حائز اهمیت این بندر نزدیکترین بندر به مرکز کشور (تهران) نسبت به کلیه بنادر کشور توسط جاده آسفالته و خطوط هوایی به مرکز کشور و سایر نقاط به ویژه استان گیلان در غرب و استان گلستان در شرق می باشد.
اولین محمولهای که در این بندر تخلیه شده است قطعات و ماشینآلات کارخانه ذوب آهن کرج بود.
- دارا بودن شرایط اقلیمی مناسب در امر ترانزیت و صادرات کالا به کشورهای آسیای میانه و قفقاز
- اختصاص محوطه و انبار سرپوشیده به منظور صادرات و ترانزیت کالا
- دارا بودن مخازن ذخیره فله مایع و اتصال به مخازن نفتی چالوس از طریق خط لوله
- توانمندی در ذخیره سازی و جابجایی کالاهای تجاری، نفتی، فله خشک و فله مایع غیر نفتی
- بندر ترکمن
در غربیترین نقطه استان گلستان و در ساحل دریای خزر قرار دارد. این بندر از قدیمیترین بنادر دریای خزر است.
- بندر امیرآباد
یکی از بزرگترین بندرهای در حال توسعه شمال ایران در کرانه جنوبی دریای خزر است و نقش مهمی را از لحاظ خطوط ارتباطی حمل و نقل چند وجهی و همچنین کریدورشمال و جنوب دارا میباشد.
امیرآباد تنها بندر در شمال کشور است که به شبکه ریلی متصل بوده و از پسکرانههای بالقوه و بالفعل توانمندی برخوردار است. این بندر از طریق شبکه راهآهن سراسری به بندر شهید رجایی و بندر امامخمینی در جنوب کشور متصل شده است.
- بندر گز
در غرب استان گلستان و در 42 کیلومتری شهرستان گرگان قرار دارد در سواحل دریای خزر قرار دارد.
- بندر فریدونکنار
بندر فریدون کنار علاوه بر آنکه به عنوان یک بندر پشتیبان در کنار سایر بنادر فعالیت دارد، از محوطه مناسبی برای توسعه انبارداری کالا نیز برخوردار است.